Co to właściwie jest ta mitologia słowiańska?
Wydawałoby się, że odpowiedź na pytanie będzie prosta: mitologia słowiańska to mity i wierzenia dawnych Słowian. Tyle tylko, że niektórzy naukowcy na hasło „mitologia Słowian” prawie mdleją! Twierdzą przy tym, że czegoś takiego w ogóle nie ma. Inni na te wrzaski tylko wzruszają ramionami. Jak to więc jest z tą mitologią Słowian?
Zacznijmy od tego, czym jest ogólnie mitologia – to zbiór mitów funkcjonujących w jakiejś kulturze. W Europie najbardziej znanymi są mity Greków, a potem też mity nordyckie. A jak jest z mitami Słowian? Cóż, okazuje się, że takich nie ma. To znaczy – są, ale powstały dużo później, prawie współcześnie. Dzisiaj nie wiemy, czy faktycznie dawni Słowianie znali historię o stworzeniu świata przez Welesa i Peruna pływających łódką (to w ogóle bardzo ciekawa historia!). A nie wiemy tego, bo Słowianie nie zostawili nam w spadku żadnych źródeł pisanych. Przechlapane, co nie?
Prawie wszystko, co wiemy o religii Słowian, naukowcy znaleźli w tekstach obcokrajowców. No i w ziemi – czasem archeologowie wykopują garnki, pozostałości ubrań i budynków. Czasem informacje znajduje się w zwyczajach i obrzędach, które wciąż kultywujemy (na pewno kilka takich znacie, w końcu pewnie oblewacie się wodą w Lany Poniedziałek i wróżycie w Andrzejki). I z takich strzępków informacji badacze tworzą swoje teorie, jak mogła wyglądać religia Słowian. I strasznie się przy tym kłócą.
No i właśnie dlatego, że nie znamy tych oryginalnych mitów, niektórzy naukowcy twierdzą, że mitologii słowiańskiej nie ma. Nie ma mitów – nie ma mitologii. Uważają, że lepiej mówić o wierzeniach Słowian. Ale są też inni naukowcy, którzy z kolei głoszą: bez przesady, nie bądźcie tacy drobiazgowi! Nie szkodzi, że nie znamy ORYGINALNYCH mitów. Ale mamy rekonstrukcje! I dlatego możemy uważać, że dawni Słowianie też mieli swoje mity. Czyli – mitologia słowiańska istnieje!
Oprócz wiele osób myśli, że mitologia to po prostu inna nazwa dla starych religii – takich jak religia Greków w starożytności czy wiara w Thora i Odyna w Skandynawii. I dlatego mimo że niektórzy badacze mdleją i podnoszą raban, to i tak mówi się o mitologii Słowian.
Naukowcy będą się pewnie jeszcze długo kłócić na ten temat. Ale my nie musimy brać udziału w tej awanturze – sprawdźmy lepiej, co udało im się ustalić na temat wierzeń Słowian!
Artykuł sponsorowany przez grę “Stwory z Obory”.